Nínú ìtàn “Ìjàpá àti Ìyá Elépa”, ìmọ̀ràn àti ọgbọ́n Ìjàpá ni pé kó mọ̀ọ́ tọju oúnjẹ fún ìdílé rẹ̀ kí ìyẹn lè dáàbò bo wọn nígbà ìṣòro. Ó sábà máa fipamọ́ oúnjẹ — kó mọ́ ibi tí kò rọrùn láti rí — kí ìyẹn lè jẹ́ ìmúlò nígbà tí ìkúnya tàbí ìparun bá wáyé. Ọgbọ́n yìí tún fi hàn pé Ìjàpá ní ìmúrasílẹ̀, kó sì fẹ́ràn ìdílé rẹ̀ ju ìfẹ́ ara rẹ̀ lọ; ó mọ̀ pé pípamọ́ kékeré lónìí lè túbọ̀ ran àwọn lọ́wọ́ láìpẹ́. Ní kúkúrú: ìjọṣepọ̀ ìmúrasí, ìrònúpìwàdà, àti ìtójú ìdílé ni ó jẹ́ ìtàn ń kọ́ wa nípa ìgbésẹ̀ Ìjàpá.
7. Nínú “Oríkì Ifàn Abadé” àwọn kókọ́ tá a rí ni:
Ìyìn agbára àti ìgboyà ẹni tí oríkì ń tọwọ́ bọ́ (ìtàn ìjà, akitiyan, ìṣẹ́gun).
Ìtàn ìran àti ìtúnjú orílẹ̀-èdè/tí ìdílé (ìtẹ́síwájú ìbímọ̀, orúkọ ńlá).
Ìbànújẹ àti ìbànilẹ́ru tí wọ́n ti borí ṣáájú (àwọn ìṣòro tí a ti kọ́ja).
Àwọn àpèjúwe ìwa rere bí òye, ọgbọn, ìfẹ́, ìwọ̀ntúnwọ̀nsì.
Aworan onkọ̀wé ṣe ìfihàn àwọn kókó wọ̀nyí nípasẹ̀ ìtẹ̀síwájú orúkọ, ìṣirò orúkọ pẹ̀lú àfihàn ẹ̀yà (epithets), ìtakùn-takùn, àti ìkúnlẹ̀-ọrọ (repetition) láti jẹ́ kí ìyìn àti ìtàn máa dùn ún gbọ́. Ó tún máa lò àfihàn-ọrọ (metaphor) àti ìbéèrè àfọ̀mọ́rọ̀ (rhetorical question) láti ṣe àfihàn ìbànújẹ tàbí ìyìn.
8. Ní ṣókí, àwọn nnkan tí ó máa ń ṣẹlẹ̀ ní ọjọ́ méjì ìgbà Òrò ni:
Àkọ́kọ́ ọjọ́: ìkópọ̀ àwọn ará, ìpàdé alákóso, ìpèjọ́ àwọn arẹ̀wà àti àwọn agbani; àṣà ìtọ́jú ìbánisọ̀rọ̀ pẹ̀lú àtọ́ka sí ẹni tí Òrò yóò jẹ́ fún.
Iṣẹ́ alẹ́: ìfarahàn àwọn ẹ̀ṣù (masquerades) tàbí ìfarahàn bí àwọn ọlọ́run ṣe fẹ́, pípẹ̀lú ìjo, ìgbéyàwó ìbílẹ̀ tàbí ìbọ̀sí; ìmọ̀ràn àti ìdárayá fún ìgbéayé àdúgbò.
Ọjọ́ kejì: ìtẹ̀síwájú ayẹyẹ pẹ̀lú ìfọwọ́sowọ́pọ̀ àwọn agba, fífi ẹbọ sílẹ̀, ìtúnmọ̀ ìlànà, àti ìkúnya àwọn ìlànà ààbò — kí ìbáṣepọ̀ àdúgbò lè tẹ̀síwájú.
Ní gbogbo ìgbà, òfin àti ìpinnu àwọn agba ni wọ́n máa jẹ́ mọ́; ìrìnàjò òrò ni, ìyẹn sì jẹ́ àkóso àìkọ̀kọ́ fún ìpinnu ọ̀rọ̀ ààbò àti ìbágbépọ̀.
9. Bí Moremi àti Ọ̀rànmíyàn ṣe pàdé àti bí wọ́n ṣe padà sí Ilé-Ifẹ̀:
When ọ̀rọ̀ ìtàn Moremi ni: Ilé-Ifẹ̀ wà ní ìpànìyàn látàrí ìkolu àwọn ọmọ ogun olè; Moremi ní ìgboyà, ó ṣètò àtinúdá láti mọ ìmúlò ọ̀tá. Ọ̀rànmíyàn — ológun alágbára, ọmọ ìdílé Olódùmarè/Ọ̀dùduwà (tàbí arákùnrin àgbà) — wá láti jọ ṣiṣẹ́ pẹ̀lú àwọn ará Ifẹ̀. Wọ́n pàdé nígbà tí ìgbésẹ̀ ológun àti ìmúlò ọgbọ́n ń lọ; Ọ̀rànmíyàn rí ìfẹ́, ìgboyà àti ọgbọ́n Moremi, wọ́n sì fara mọ́ ara wọn. Léyìn tí wọ́n ṣe àtìlẹ́yìn fún Ifẹ̀, wọ́n ṣàtúnṣe ìpinnu, wọ́n gba àánú àti ìyìn, wọ́n sì padà sí Ilé-Ifẹ̀ nígbà ayọ̀, tí ìbáṣepọ̀ àti ìfarapamọ́ wọn sì tún jẹ́ apá kan nínú ìtàn ìlú.
10. Nínú “Ewi Májiyàgbé” àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tí akéwì sọ pé ó rí tàbí tí ó ṣẹlẹ̀ ní Ilú Májiyàgbé ni:
Àkọ́kọ́ ni ìfihàn ìgbéyàwó àti àyẹyẹ: akéwì ń sọ bí ayọ̀ àti orin ṣe tan káàkiri ilé.
Ẹlẹẹkeji ni ìjà àti ìpèníjà: ìjà ìbílẹ̀ tàbí ìja orí ọjà tí ó fa ìbànújẹ àti ìdààmú.
Kẹta ni ìfihàn ìwà olórí àti ìṣìṣe: bí alákóso tàbí olùṣètò ṣe n ṣiṣẹ́ tàbí ṣe ìtanrànṣẹ́, pẹ̀lú ìmúlò òye tàbí ìbànújẹ.
Kẹrin ni ìrírí ìsìn àti àṣà: ìṣe àwòrán ọ̀dọ̀, ìbẹ̀rẹ̀ fún ọlọ́run, àti ìdánilẹ́kọ̀ọ́ àwọn ìtàn ìgbàlá.
Akéwì máa ṣe àpejuwe àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ wọ̀nyí pẹ̀lú ìmúlò ahọn ẹlẹ́wà, àfọ̀mọ́rọ̀, àti ìfìdí múlẹ̀, kí ó lè fi hàn ipa tí ìṣẹ̀lẹ̀ kọọkan ní lórí ìgbéayé àwọn ènìyàn Ilú Májiyàgbé.
*By Shadowalker*
*Flower Team*
Ẹ̀KỌ́ ÌTÀN
Ìsọlá, A.: Nítorí Owó
11. Báwo ni Adío ṣe mọ pé Oládejọ fẹ́ gba iṣẹ́ lọ́wọ́ òun?
Adío mọ̀ pé Oládejọ fẹ́ gba iṣẹ́ lọ́wọ́ rẹ̀ nítorí pé ó bẹ̀rẹ̀ sí í hùwà àṣejù àti ìfura. Ó máa ń bèrè àwọn ìbéèrè tó dájú pé ó ti ní ìmọ̀ nípa iṣẹ́ náà, ó tún ń sọ̀rọ̀ tó fi hàn pé ó ti ní ìfẹ́ sí iṣẹ́ tí Adío ń ṣe. Nígbà mìíràn, ó tún ń fi òrò ṣàfihàn pé ó lè ṣe iṣẹ́ náà dáadáa ju Adío lọ. Nígbà tí Adío rí gbogbo ìwà wọ̀nyí, ló mọ̀ pé Oládejọ fẹ́ gba iṣẹ́ rẹ̀ lọ́wọ́ rẹ̀.
—
ÌPÍN D – ÀṢÀ
(15 marks)
Dáhùn ìbéèrè kan ṣoṣo nínú yìí.
—
12. Ṣe àpèjúwe ọ̀kọ̀ọ̀kan àwọn wọ̀nyí nínú ìṣe aṣọ òfì:
(a) Biribiri:
Biribiri ni aṣọ òfì tí a fi àwọ̀ kàn ṣoṣo wéé ṣe. Kò ní àwọ̀ mìíràn tàbí àṣà àtọrunwá, ó mọ́ra gan-an, ó sì máa ń wù ú gan ní ojú.
(b) Kokogun:
Kokogun jẹ́ aṣọ òfì tí a fi àwọ̀ méjì tàbí mẹ́ta wéé dára pọ̀, tí wọ́n sì ń yípadà nípasẹ̀ àṣà àtọrunwá. Ó jẹ́ aṣọ tí ó lágbára, tó sì ní àwòrán tó wulẹ̀ dá lórí.
(d) Òkọ̀:
Òkọ̀ ni àfàṣẹ́lẹ̀ aṣọ tí a fi ohun tí ó dà bí ìsàlẹ̀ òfì ṣe, a sì ń fi àwọ̀ dípò àwọ̀ ṣe àfihàn lórí rẹ̀. Ó jẹ́ ìlànà tó ń fún aṣọ ní ìmúlẹ̀ àti àlẹ́wà.
(e) Okun:
Okun ni ẹ̀rù aṣọ tí a fi ń hun òfì. Ó lè jẹ́ ọ̀wọ̀ aláwọ̀ dídán tàbí aláwọ̀ pẹ̀lú àrà, tí a fi ń yí aṣọ dá.
(f) Ìdì òfì:
Ìdì òfì ni ẹ̀ka tàbí ìlànà tó ń darí bí wọ́n ṣe máa hun òfì. Ó jẹ́ bí ìtọ́kasí tí ń ṣàkóso bí a ṣe máa fi àwọn okun àti àwọ̀ papọ̀.
—
13. Ṣe ìtumọ̀ ọ̀kọ̀ọ̀kan àwọn orúkọ àmọ̀rànwá wọ̀nyí:
(a) Ètá Ọkọ̀:
Ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé ọmọ kẹta ní inú ọkọ tàbí ẹni tí ó jẹ́ ọmọ kẹta ilé ọkọ.
(b) Òtúnlá:
Ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé “ìtọ́sọ́nà rere,” tàbí ẹni tí a bí lẹ́yìn ìdáwọ̀lé rere.
(d) Ìgè:
Ìgè túmọ̀ sí ẹni tí a bí ní ìgbà tí ìyá rẹ̀ wà ní ìnira tàbí ẹ̀rù — ìyẹn, ọmọ tí ó yá jade lẹ́yìn ìjẹ̀díjẹ̀.
(e) Àjàyí:
Ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé ọmọ tí ó kú nígbà ikoko, tí wọ́n tún bí padà wá láàyè; ẹni tí ó “jáyì” wá s’áyé.
(e) Òkè:
Òkè túmọ̀ sí ibi gíga; orúkọ yìí sábà jẹ́ àfihàn pé a fẹ́ kí ọmọ náà gòkè, tó gùn, tàbí pé a bí ọmọ ní orí òkè tàbí ibi gíga.
(f) Abíìbà:
Ìtúmọ̀ rẹ̀ ni “ẹni tí a bí ní àkókò àìbá,” tàbí ẹni tí a bí nígbà tí kò yẹ kí ìyá rẹ̀ tún lóyún mọ́.
(g) Bàbátúndé:
Ìtúmọ̀ rẹ̀ ni “Bàbá ti padà dé” — a sábà máa fi orúkọ yìí fún ọmọ tí wọ́n gbà pé ó jẹ́ àtúnbí baba tí ó ti kú.
(gb) Dídà:
Ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé “ìfẹ́” tàbí “ẹ̀wà,” ó sábà túmọ̀ sí ayọ̀ tàbí ìmúlẹ̀ ayé tuntun.
(h) Abíọ́dún:
Ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé “ẹni tí a bí ní àkókò àjọyọ̀,” bí ọdún, ìsìn, tàbí ayẹyẹ.
(i) Ọmọ́pé:
Ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé “ọmọ tí a pẹ́ láti bí,” ìyẹn ọmọ tí ìbímọ̀ rẹ̀ pẹ́ ju bó ṣe yẹ lọ, tàbí ọmọ tí wọ́n ti ń dúró dé fún pẹ́.
*By Shadowalker*
*Flower Team*
Noted it’s just solution we did after examination and we don’t support any form of exam malpractices or expo
